گره‌چینی یکی از شاخه‌های هنر معماری و کاشی‌کاری سنتی است که از سابقه آن در ایران اطلاع دقیقی در دست نیست. طبق گفته برخی پژوهشگران استفاده از هنر گره‌چینی و مشبک در دوره خلفای عباسی آغاز و تا قرن هشتم هجری در مصر و سوریه متداول شد و از آن زمان به ایران رسید. نقش‌های هندسی تزیینی این هنر از کنار هم چیدن آلات و لغات مختلف بر اساس طرح مورد نظر و با استفاده از کاشی، آجر یا سایر مواد درست می‌شوند. این هنر علاوه بر معماری در اغلب هنرهای دستی و سنتی ایران مانند درودگری، منبت کاری، خاتم کاری، فلزکاری، قلم کاری روی فلز، سفالگری و حتی صنایع چوب نیز کاربرد دارد.
از هنر گره‌چینی و مشبک در ساخت درهای اماکن مقدس، مقابر، منابر و پنجره‌های خانه‌ها و کاخ‌ها و نرده‌ها استفاده می‌شده است. تعبیه شیشه‌های رنگی در چوب‌های مشبک (ارسی)، نمونه‌ای از این هنر است که از دوره صفوبه به بعد رایج شد و از استادان مشهور آن می‌توان به غلامرضا آقا ابراهیمیان اشاره کرد. نقوش مورد استفاده در گره‌چینی متاثر از هنر اسلامی، بیشتر اسلیمی است و بیشترین الگوی نقش مورد استفاده در تزیینات گره‌چینی، شمسه (طرح خورشید) است. نقش گل هشت‌پر یا طرح اسلیمی، نقش دایره‌وار و نقش چلیپا یا صلیب از دیگر نقوش رایج در گره‌چینی هستند.
0 نظر